Konwencja CMR i protokół dodatkowy eCMR – Istotne regulacje dla transportu i logistyki
Bezpieczeństwo i efektywność międzynarodowego transportu drogowego reguluje szereg regulacji prawnych funkcjonujących na poziomie krajowym i międzynarodowym. Dwoma ważnymi fundamentami prawnymi dla branży transportu, spedycji i logistyki są: konwencja CMR oraz protokół dodatkowy eCMR. W tym artykule wyjaśniamy, czym dokładnie są te regulacje, jakie korzyści przynoszą sektorowi TSL oraz jak wpływają na rozwój transportu międzynarodowego.
Czym jest konwencja CMR?
Nazwą konwencja CMR określa się „Konwencję o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów” (fr. Convention relative au contrat de transport international de marchandises par route, ang. Convention on the Contract for the International Carriage of Goods by Road). Dokument ten został przyjęty 19 maja 1956 roku w Genewie pod auspicjami ONZ, czyli Organizacji Narodów Zjednoczonych (z treścią tej konwencji można zapoznać się tutaj).
Celem przygotowania i wdrożenia konwencji CMR było ujednolicenie zasad przewozu drogowego towarów między krajami, a przez to ułatwienie, usprawnienie i przyspieszenie handlu międzynarodowego.
Jakie są kluczowe założenia konwencji CMR?
Konwencja CMR ma zastosowanie we wszystkich umowach międzynarodowego przewozu drogowego towarów, w których przynajmniej jedna strona reprezentuje państwo, które przyjęło konwencję
Wśród regulacji zawartych w konwencji CMR, które mają na celu ochronę interesów przewoźników i nadawców towarów, są między innymi:
- Międzynarodowy list przewozowy (CMR) – Kluczowym dokumentem w ramach konwencji CMR jest międzynarodowy list przewozowy, określany skrótem CMR. Jest to dokument, który zawiera najważniejsze informacje dotyczące przesyłki, takie jak dane nadawcy i odbiorcy, opis towaru i jego ilość, miejsce załadunku i miejsce docelowe, a także ustalone daty i warunki transportu. CMR stanowi nie tylko potwierdzenie zawarcia umowy przewozu, ale również jest podstawą do rozpatrywania ewentualnych roszczeń lub reklamacji.
- Zasady odpowiedzialności przewoźnika – Konwencja CMR precyzuje odpowiedzialność przewoźnika za szkody, straty lub opóźnienia w dostawie towarów. Przewoźnik odpowiada za towar od momentu jego przyjęcia do momentu jego wydania odbiorcy. W przypadku szkody lub utraty przewoźnik może ponosić odpowiedzialność finansową, chyba że udowodni, że uszkodzenie lub utrata były wynikiem siły wyższej lub błędu po stronie nadawcy.
- Zasady odpowiedzialności nadawcy – Według zapisów konwencji CMR nadawca ponosi odpowiedzialność za prawidłowe przygotowanie przesyłki oraz za dokładność i kompletność informacji zawartych w międzynarodowym liście przewozowym. Gdy pojawi się szkoda, a podane przez nadawcę informacje są nieprawdziwe lub niekompletne, wtedy nadawca może zostać pociągnięty do odpowiedzialności. Nadawca jest też zobowiązany do właściwego zapakowania towaru, aby zapobiec jego uszkodzeniu lub zagrożeniu bezpieczeństwa podczas przewozu.
Czym jest protokół dodatkowy eCMR?
Po stworzeniu konwencji CMR, wraz z rozwojem technologii cyfrowych, pojawiła się możliwość dalszego usprawniania i przyspieszania procesów transportowych dzięki wykorzystaniu elektronicznych listów przewozowych.
W odpowiedzi na te zmiany, opracowano tzw. protokół dodatkowy eCMR, czyli „Protokół dodatkowy do Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) dotyczący elektronicznego listu przewozowego”, który został sporządzony w Genewie 20 lutego 2008 roku (z tym protokołem można zapoznać się tutaj).
Celem protokołu dodatkowego eCMR jest umożliwienie wszystkim stronom procesów transportowych regulowanych konwencją CMR stosowania elektronicznych wersji międzynarodowych listów przewozowych.
Jakie są kluczowe założenia protokołu dodatkowego eCMR?
Protokół dodatkowy eCMR ma na celu cyfryzację międzynarodowych procesów transportowych przez umożliwienie stosowania elektronicznych wersji listów przewozowych, dlatego reguluje takie zagadnienia jak:
- Moc prawna eCMR – Jednym z kluczowych założeń protokołu eCMR jest zapewnienie, że elektroniczny dokument eCMR posiada tę samą moc prawną i wartość dowodową co jego papierowy odpowiednik.
- Format eCMR – Istotnym zapisem protokołu eCMR jest ujednolicenie formatu międzynarodowego listu przewozowego, co pozwala na interoperacyjność między różnymi systemami używanymi przez firmy transportowe i organy celne w różnych krajach.
- Podpisy na eCMR – Protokół eCMR reguluje sposób używania podpisów elektronicznych, które mają zagwarantować autentyczność i integralność dokumentu, eliminując ryzyko fałszerstw.
- Bezpieczeństwo eCMR – Protokół eCMR precyzuje zasady dotyczące archiwizacji i ochrony danych, aby eCMR był chroniony przed utratą, zniszczeniem lub dostępem osób nieuprawnionych.
Które kraje ratyfikowały konwencję CMR i protokół eCMR?
Do dziś konwencję CMR przyjęło już wiele krajów z całego świata, co znacząco ułatwia handel międzynarodowy i transport towarów. Jednym z tych państw jest Polska, która od 1962 roku, czyli od dnia ratyfikowania tej konwencji, ma możliwość swobodnego przepływu towarów zgodnie z międzynarodowymi standardami.
Pełną listę krajów, które podpisały i/lub ratyfikowały konwencję CMR, można znaleźć tutaj.
Obecnie wciąż rośnie liczba krajów dołączających do protokołu dodatkowego eCMR, co świadczy o coraz większym zainteresowaniu cyfryzacją i automatyzacją procesów transportowych i logistycznych. Polska od 2019 roku jest jednym z krajów, które ratyfikowały protokół dodatkowy eCMR.
Aktualna lista krajów, które podpisały i/lub ratyfikowały ten protokół, jest dostępna tutaj.
Dlaczego konwencja CMR i protokół eCMR są tak ważne?
Wprowadzenie ujednoliconych zasad regulujących przewozy międzynarodowe oraz umożliwiających stosowanie eCMR oraz systemów do obiegu elektronicznych dokumentów transportowych – takich jak GreenTransit – przynosi szereg korzyści dla całego łańcucha dostaw:
- Oszczędność zasobów – System GreenTransit zmniejsza wydatki m.in. na materiały biurowe i przesyłki dokumentów oraz uwalnia czas pracowników. Oszczędności dotyczą również innych zasobów takich jak papier, energia, drukarki czy tonery.
- Większa efektywność – Cyfryzacja procesu obiegu listów przewozowych eliminuje konieczność ręcznego wykonywania szeregu zadań, a tym samym przyspiesza oraz usprawnia procesy, a także minimalizuje ryzyko błędów.
- Ograniczenie administracji – Zastosowanie eCMR i systemu GreenTransit eliminuje konieczność drukowania, przechowywania i przewożenia fizycznych dokumentów. Wszystkie dane są dostępne w formie cyfrowej, co przyspiesza procesy administracyjne.
- Szybsze przetwarzanie informacji – Dzięki elektronicznemu systemowi dane mogą być natychmiast przesyłane między wszystkimi zainteresowanymi stronami, co znacznie skraca czas oczekiwania na weryfikację dokumentów oraz realizację transportu.
- Większe bezpieczeństwo danych – Elektroniczne listy przewozowe i systemy cyfrowe są lepiej zabezpieczone przed utratą lub zniszczeniem. GreenTransit korzysta też z zaawansowanych technologii szyfrowania, które chronią informacje przed nieuprawnionym dostępem.
- Śledzenie przesyłek w czasie rzeczywistym – Zastosowanie eCMR i systemu GreenTransit daje możliwość monitorowania statusu przesyłki na każdym etapie transportu, co zwiększa przejrzystość i pozwala na szybsze reagowanie w przypadku problemów.
Więcej o korzyściach z wdrożenia eCMR można przeczytać tutaj: „Taniej, szybciej i wydajniej, czyli dlaczego warto wdrażać elektroniczny list przewozowy?”.
Jak CMR i cyfryzacja listów przewozowych zmieniają branżę TSL?
Dzięki konwencji CMR oraz protokołowi dodatkowemu eCMR cała branża transportu, spedycji i logistyki może dynamicznie rozwijać się. Automatyzacja obiegu dokumentacji i uproszczenie formalności umożliwiają firmom szybsze oraz bardziej efektywne zarządzanie przesyłkami. Przekłada się to na wyższy poziom usług, czyli klienci zyskują między innymi na szybszych i bezpieczniejszych dostawach oraz na większej przejrzystości procesu transportowego.
Prawdziwa rewolucja w zakresie cyfryzacji dokumentów transportowych czeka nas w 2026 roku. To wtedy, zgodnie z unijnym rozporządzeniem eFTI (Electronic Freight Transport Information, czyli elektroniczne informacje dotyczące transportu towarowego), wszystkie organy kontrolujące w Unii Europejskiej będą musiały mieć możliwość odbierania elektronicznych informacji dotyczących transportów i będą miały obowiązek akceptowania cyfrowych wersji dokumentów przewozowych takich jak eCMR. Będzie można wtedy całkowicie zrezygnować z papierowych dokumentów przewozowych.
Chcesz już dziś skorzystać z eCMR i usprawnić obieg dokumentów w Twojej firmie?
Skontaktuj się z nami lub kliknij tutaj, żeby założyć konto do bezpłatnych testów!
